Eigenlijk is het iets wonderlijks. Het is dit jaar niet ons eerste kerstfeest. We hebben het oude verhaal al zo vaak gehoord. Zo vaak, dat het voor menigeen ‘versleten’ lijkt. En toch willen we - ook als mensen van Stad en Ommelanden - ieder jaar weer opnieuw samenkomen om elkaar het verhaal te vertellen. Dit jaar lukt dat door de pandemie dus niet fysiek, maar we zoeken wel naar andere manieren (zoals deze digitale kerstgroet) om elkaar te ‘ontmoeten’. Waarom? Uit pure gewoonte? Dat kan ik niet geloven. We willen - hoe dan ook - met elkaar iets delen, namelijk aanvoelen dat dat oude verhaal op een of andere manier raakt aan iets wezenlijks in ons leven.
Het kerstverhaal is het verhaal van Licht in de duisternis. Duisternis, ook wel gedefinieerd als het ontbreken van licht, is op veel manieren manifest aanwezig in de wereld en ook in ons persoonlijke leven. In het kerstverhaal van de evangelist Lucas is het aanvankelijk ook erg ‘donker’, ga maar na: een op macht beluste keizer, mensen die tevergeefs naar een dak boven hun hoofd zoeken, mensen die geen aanzien hebben in de maatschappij en letterlijk in het donker van de nacht warmte bij elkaar zoeken, enz. We hoeven trouwens niet in het verleden te blijven. Deze beelden komen ons angstaanjagend actueel voor. Het zijn beelden die we - helaas - moeiteloos naar de 21ste eeuw kunnen vertalen.
In bijbelse verhalen komt het Licht meestal voort uit de chaos, uit diepe duisternis. We lezen dat al in het boek Exodus aan het begin van het scheppingsverhaal en ook de evangelist Johannes begint zijn evangelie met het Licht dat schijnt in de duisternis…. Kennelijk moet het eerst heel donker zijn wil je het Licht zien. Loesje verwoordt dat heel treffend: ‘Het was zo donker dat ik allemaal sterretjes zag.’
En dat Licht is niet uitbundig, maar klein - je moet het kúnnen en willen zien. De herders in het geboorteverhaal van Lucas moeten in de ogen van dat kleine kind iets van dat Licht hebben gezien….. En het raakte hen kennelijk heel diep: nadat ze dit gezien hadden, vertelden ze het overal! Het Licht werd a.h.w. vermenigvuldigd.
Zo mogen we de boodschap van Kerstmis ervaren: richt je ogen op het Licht. Daar waar mensen elkaar nabij proberen te zijn, komt het Licht, het Geheim van God nabij. Zoek het niet in grote dingen. Als je ziet wat mensen dan toch maar opbrengen voor elkaar: mantelzorgers, verpleegkundigen, vrijwilligers in tehuizen voor daklozen en vluchtelingen, enz. Zoveel mensen die niet weglopen voor elkaars verdriet. Zoveel mensen die niet verbitterd raken, maar het Licht naar anderen durven uit te stralen. Die mensen kennen we. Ze komen niet op het journaal, je vind ze niet terug in de dagelijkse grafieken van de coronabesmettingen, maar ze zijn er wel, het zijn de ‘sterretjes’ in het donker, waar Loesje het over heeft.‘
Soms breekt uw licht in mensen door’, dicht Oosterhuis. Soms, ja. Helaas niet altijd. Maar Goddank vaak genoeg om erin te kunnen blijven geloven. En om er dankbaar voor te zijn. Kerstmis is niet alleen een confrontatie met de duisternis. Nee. Het is God-zij-dank ook een groot feest! De engel brengt ons een vreugdevolle boodschap. Het laatste woord is niet aan de duisternis. Altijd zullen er weer mensen zijn die geraakt zijn door het Licht en ‘het anders doen’.
Laten we blij zijn dat we - hoe anders dan andere jaren het ook mag zijn - Kerstmis mogen vieren. Het houdt ons oog op het Licht, het laat ons niet vergeten dat in ieder van ons iets van dat Licht woont, iets waar we U tegen zeggen. Een Zalig en Lichtend Kerstfeest voor u allen!
